Finanse samorządów w czasie pandemii

Pandemia Covid mocno dała się we znaki samorządom. Porównując ich dochody własne w przedepidemicznym roku 2019 a rokiem 2020 z uwzględnieniem inflacji okazuje się, że wzrost dochodów nastąpił tylko w połowie województw i około 10% powiatów. W pozostałych samorządach widać wyraźną korelację między wielkością miejscowości a spadkiem dochodu. Wśród 18 największych miast na plusie jest jedynie Opole, a wśród 48 miast działających na prawach powiatu taki sukces odniosły tylko 4 (Świnoujście, Tarnobrzeg, Gliwice i Świętochłowice). Doliczamy tu również niespełna 15% miast powiatowych, prawie co trzecie miasteczko (gminy miejsko-wiejskie i małe gminy miejskie) i prawie co drugą gminę wiejską.

Jak to wygląda na Podkarpaciu? Samorząd województwa podkarpackiego zanotował wzrost dochodów własnych o 13% i został wyprzedzony tylko przez województwa lubuskie i podlaskie. Rzeszów osiągnął pięcioprocentowy spadek, ale mimo tego znalazł się na 8 miejscu wśród 18 największych miast. Wspomniany wcześniej Tarnobrzeg zanotował wzrost dochodów o 18%, a pozostałe dwa podkarpackie miasta działające na prawach powiatu, czyli Krosno i Przemyśl, zaliczyły niewielki spadek plasując się mniej więcej w środku tabeli. W pierwszej dziesiątce wśród 314 powiatów znalazł się powiat rzeszowski przy wzroście dochodów 28%. Powiat leżajski przy wzroście 1% jest w drugiej pięćdziesiątce. Najgorzej wśród powiatów podkarpackich wypadł stalowowolski zaliczając 12% spadku. Również wśród miast powiatowych naszego województwa to miasto Stalowa Wola poniosło największe straty (spadek 9%). Niewiele mniej stracił Leżajsk (6%). W tej kategorii samorządów najlepiej na Podkarpaciu wypadły Ropczyce (11%). Wśród 610 samorządów „miasteczek” w pierwszej dziesiątce znalazł się Narol (28%).

Nowa Sarzyna, niestety, przy spadku 7% zajęła miejsce w szóstej setce, ale wyraźnie gorsze były Sieniawa (spadek 13%) czy Radymno (19%). Gmin wiejskich mamy w Polsce 1533, z czego 109 na Podkarpaciu. W czołówce ogólnopolskiej znalazły się gminy Radymno i Żołynia przy wzroście dochodów własnych o ok. 50%. Z gmin powiatu leżajskiego nieźle poradziło sobie Grodzisko Dolne ze wzrostem 9%, a na plusie była również gmina Leżajsk (5%).

Ranking zmian dochodów własnych jednostek samorządu terytorialnego powiatu leżajskiego w okresie 2019-20.

1. Gmina Grodzisko Dolne +9%;
2. Gmina Leżajsk +5%;
3. Powiat Leżajski +1%;
4. Gmina Kuryłówka -2%;
5. Miasto Leżajsk -6%;
6. Miasto i Gmina Nowa Sarzyna -7%.

źródło: wspolnota.org.pl